Tijdens de raadsavond op 26-02-2024 van de gemeenteraad in Zoetermeer, benadrukte Toon Vessies van het Interlevensbeschouwelijk Overleg Zoetermeer (ILOZ) het belang van solidariteit en actie in het licht van wereldwijde conflicten en de uitdagingen voor onze democratische waarden. Door te verwijzen naar lokale vredesinitiatieven en de invloedrijke boodschap van Aleksej Navalny’s nalatenschap, riep Vessies op tot een verenigde inzet voor medemenselijkheid en gerechtigheid. Voor een volledige weergave van zijn krachtige inspraak, lees hieronder zijn spreektekst:
Geachte burgemeester en wethouders, leden van de gemeenteraad, dames en heren,
Mijn naam is Toon Vessies. Ik ben verbonden aan het Interlevensbeschou-welijk Overleg Zoetermeer – kortweg het ILOZ … …
Sinds het lang sluimerende conflict in het Midden Oosten op 7 oktober 2023 tot een óngekende uitbarsting is gekomen, plaatste het ILOZ de oproep om wekelijks op vrijdagavonden om 20 uur samen te komen bij de Vredesnaald. Vandaar lopen wij met kaarslicht naar de Vredesboom op het Dobbe-eiland. Na een gedicht volgt verstilling om het diepe verlangen naar Vrede-in-en-tussen-mensen te delen en te dragen.
Deze kleine groep van christenen, moslims, joden, humanisten en andere deelnemers erkennen hun soms grote en uiteenlopende verschillen én verkiezen elkaar te versterken in de vele overeenkomsten.
Onze betrokkenheid beperkt zich niet tot de oorlog in het Midden Oosten. Ook de oorlog in Oekraïne laat ons niet los. Kort na de Russische inval in Oekraïne werd Zoetermeer – als Stad van Compassie – een van de Europese steden waar Oekraïense burgers ruimhartig werden opgevangen. Sindsdien heb ik mij – meer als ooit tevoren – verdiept in de politieke en religieuze geschiedenis van Rusland en hun buurlanden. Daarmee kwam ook het leven van Aleksej Navalny nadrukkelijk in beeld.
De dood van Aleksej Navalny wordt gezien als één van de zeer vele uitingen van het totale gebrek aan enige vorm van medemenselijkheid binnen het Rusland van Poetin.
Na zijn dood deelt zijn vrouw Joelia Navalnaja een indringende boodschap met de wereld: “Deel niet alleen in mijn verdriet en de eindeloze pijn. Werk met ons mee om het werk van mijn man voort te kunnen zetten om een toekomst op te bouwen in plaats van deze verder te vernietigen.”
Extreemrechtse krachten winnen aan kracht binnen en buiten Europa. Hiermee staan de fundamenten van onze democratische rechtsorde onder druk. Het vergt en vraagt een grote helderheid om deze soms sluipende bewegingen tijdig te onderkennen.
De Duitse theoloog/dichter Martin Niemöller schreef in 1946 … in 1946 … het gedicht Toen de nazi’s de communisten arresteerden …
Met dit gedicht bekritiseerde hij de gelatenheid van de Duitse intellectuelen tijdens de opkomst van de nazi’s en de stapsgewijze eliminatie van groep na groep van geselecteerde doelwitten. Dit gedicht geeft Niemöllers visie weer waarom de nazi’s gaandeweg zoveel macht konden verwerven.
Zo ver is het nu nog niet … … zo ver is het nu-nog-niet … …
Ik lees u een recent geactualiseerde versie van dit gedicht:
Toen ze de buitenlanders wegstuurden
heb ik gezwegen want
ik ben geen allochtoon
Toen ze de rechters hebben ontslagen
heb ik gezwegen want
ik ben geen rechter
Toen ze de journalisten het zwijgen oplegden
heb ik gezwegen want
ik ben geen journalist
Toen vrouwen werden aangerand
heb ik gezwegen want
ik ben geen vrouw
Toen homo’s in elkaar werden geslagen
heb ik niet geprotesteerd want
ik ben geen homo
Toen ik aan de beurt was
was er niemand die nog protesteerde.
… … korte stilte in acht nemen … …
Hiermee heb ik gebruik gemaakt van het Spreekrecht … …
Mede namens het Interlevensbeschouwelijk Overleg Zoetermeer wil ik u hartelijk danken voor uw tijd én voor uw aandacht … …